Waarom handhaving op schijnzelfstandigheid?
De wet DBA bestaat al een tijdje, maar wordt per 1 januari 2025 dan echt nageleefd. Met de wetgeving DBA worden ZZP’ers én opdrachtgevers verplicht om hun werkrelatie goed te beoordelen.
Is er sprake van schijnzelfstandigheid en moet iemand eigenlijk in loondienst, of kun je blijven werken als ZZP’er of met ZZP’ers?
Met de wet DBA wil de overheid bijdragen aan meer zekerheid op de arbeidsmarkt, voor zowel de opdrachtgevers als de opdrachtnemers. Dat levert de overheid meer sociale premies en belastinggeld vanuit loonheffingen op, en biedt jou als ZZP’er meer bescherming. Zo heb je in loondienst pensioenopbouw en verzekeringen, maar word je ook beschermd tegen lage tarieven of verkeerde constructies.
Hoe wordt de wet DBA in 2025 gehandhaafd?
Schijnzelfstandigheid is geen nieuw begrip. Waar er op dit moment nog vooral waarschuwingen worden gegeven, kun je vanaf januari 2025 te maken krijgen met concrete sancties.
- Correctieverplichtingen: als de arbeidsrelatie tussen jou en een opdrachtgever als loondienst wordt aangemerkt, moet er met terugwerkende kracht loonbelasting en sociale premies worden betaald.
- Naheffingsverplichtingen: naast het betalen van loonbelasting kan de Belastingdienst naheffingen opleggen. Dat kan met terugwerkende kracht tot wel 5 jaar!
- Boetes: bij ernstige overtredingen of opzettelijke misleiding kunnen er boetes worden opgelegd. Zo’n boete komt boven op de naheffingen komen.
Wanneer is er sprake van schijnzelfstandigheid?
De sancties zijn dus niet mis en kunnen grote financiële gevolgen hebben. Belangrijk dus, om daar goed over na te denken. Maar: wanneer ben je dan precies een schijnzelfstandige?
Precies deze vraag zorgt voor de nodige spanning onder ZZP’ers. Het antwoord van de overheid is hierin namelijk niet altijd even duidelijk en precies dat maakt het voor ZZP’ers vaak lastig om goed in te schatten.
Criteria voor schijnzelfstandigheid
Simpel gezegd ben je als ZZP’er een schijnzelfstandige wanneer je eigenlijk functioneert als iemand in loondienst. Je hebt dezelfde werktijden, verplichtingen en verantwoordelijkheden als vaste medewerkers in loondienst.
Om te bepalen of er sprake is van loondienst zijn er 3 belangrijke criteria. Als deze elementen aanwezig zijn, is er meestal sprake van een dienstverband. Dat kan betekenen dat je als ZZP’er, ondanks een contract als zelfstandige, eigenlijk als werknemer wordt gezien door de Belastingdienst.
Onder medewerkers in loondienst, en dus schijnzelfstandigheid, wordt het volgende verstaan:
- Arbeid: iemand in loondienst moet zelf het werk uitvoeren waar je een contract voor hebt, daar mag je niet zelf een vervanger voor zoeken.
- Loon: er wordt een beloning uitgekeerd in de vorm van (vast)loon, in ruil voor het werk.
- Gezagsverhouding: de opdrachtgever heeft gezag over de werkinhoud en kan instructies geven over hoe het werk moet worden uitgevoerd.
Wanneer is er sprake van zelfstandigheid?
Na het lezen van de criteria voor loondienst denk je nu misschien: je voert als ZZP’er toch altijd zelf je werk uit? En er is toch altijd sprake van een beloning die je daarvoor krijgt? Wanneer ben je dan wél een zelfstandige?
Kort gezegd kenmerkt een zelfstandige arbeidsrelatie zich door meer vrijheid. Je kunt als ZZP’er je werk zelfstandig organiseren. Dat betekent dat je bijvoorbeeld zelf kunt bepalen hoe je je taak uitvoert en dat er geen gezagsverhouding is vanuit een leidinggevende. Ook ontvang je geen vast salaris, maar factureer je voor jouw diensten.
Projectmatig werken als zelfstandige in de zorg
Toch is precies die zelfstandige arbeidsrelatie in de zorg natuurlijk lastig. In een apotheek kun je immers niet compleet je eigen koers varen en moet er in een apotheek altijd een apotheker aanwezig zijn, die kan worden gezien als leidinggevende.
Wil je in 2025 als ZZP’er blijven werken, dan is het dus zaak dat je zelf kritisch kijkt naar de opdrachten die je aanneemt en de afspraken die je maakt.
Bestaan jouw opdrachten enkel uit het invallen voor iemand die met zwangerschapsverlof is of fungeer je als tijdelijke extra handjes op de werkvloer? Kun je jezelf dus nauwelijks onderscheiden van de medewerkers in loondienst? Precies dat zijn de werkzaamheden die worden gezien als schijnzelfstandigheid.
Als ZZP’er blijven werken in 2025
Interimmers laten zich inhuren voor specifieke kennis of expertise, die tijdelijk gewenst is bij organisaties. Je krijgt wel kaders van je opdrachtgever, maar hebt als expert geen gedetailleerde instructies nodig om jouw project op te pakken. Die kaders moet je expliciet afspreken met jouw opdrachtgever en op papier zetten.
Om in 2025 als ZZP’er te werken, moet je dus meer projectmatig aan de slag op de werkvloer. Je kunt prima aan de slag blijven als ZZP’er als jij concrete opdrachten hebt, met een duidelijk begin- en eindpunt en met concrete doelstellingen.
Als ZZP-apothekersassistente betekent dat dus dat je geen gaten in het dienstrooster opvult, maar een eigen project hebt binnen de apotheek waar je wordt ingezet. Bijvoorbeeld voor het optimaliseren van de werkprocessen of de kwaliteit van dienstverlening. Je hebt afspraken over wat je gaat opleveren en wanneer je dat doet, maar kunt daarbinnen zélf een invulling van jouw werk maken.
Twijfel je over hoe de Belastingdienst jouw zelfstandigheid ziet?
Lees dan hier onze checklist en tips.
Modelovereenkomsten gebruiken
Om duidelijkheid in de arbeidsrelatie te scheppen, introduceert de overheid de modelovereenkomsten. Die komen in plaats van de oude VAR-verklaringen (Verklaring Arbeidsrelatie).
Een modelovereenkomst is een contract dat door de Belastingdienst is goedgekeurd en waarin de arbeidsrelatie tussen opdrachtgever en opdrachtnemer wordt omschreven. Als er volgens zo’n modelovereenkomst wordt gewerkt, is de belastingdienst er zeker van dat er geen sprake is van een dienstbetrekking. De opdrachtgever hoeft dan geen loonheffing en premies voor werknemersverzekeringen te betalen.
Wil jij als ZZP’er zeker zijn dat jouw werk niet wordt gekwalificeerd als arbeidsrelatie (loondienst), dan moet je gebruik maken van een goedgekeurde modelovereenkomst. Zo schep je duidelijkheid en verklein je de risico’s op naheffingen en boetes.
En, nog goed om te weten: bij DNFS werken we altijd met modelovereenkomsten die goedgekeurd zijn. Als je via ons op opdracht gaat, krijg je dus altijd te maken met de juiste modelovereenkomst.
Kun je blijven werken als ZZP apothekersassistent in 2025?
Zeker, is ons korte antwoord. Maar, zeggen we hier met klem bij, het is wél zaak dat je acties onderneemt om niet het risico te lopen om als schijnzelfstandige te worden gezien door de Belastingdienst.
Op onze website vind je onze checklist die je kunt doorlopen, zodat je zeker bent van je zaak. Ook kun je deze lijst van de belastingdienst nog eens doornemen.
Disclaimer; wij hebben deze informatie met de hoogst mogelijk zorgvuldigheid samengesteld, maar zijn niet aansprakelijk voor eventuele gevolgen van het opvolgen van onze adviezen of gebruik van onze checklists. Raadpleeg altijd ook de website van de Belastingdienst.
